Örgütsel Stres
Örgütsel stres, bireyin sosyal hayatının bir parçası olmasından kaynaklanan bir stres türüdür. İnsan yapısı itibariyle sosyal bir varlıktır ve bu nedenle üzerine pek çok görev ve sorumluluk düşmektedir. Örgütsel stres, iş hayatında karşılaşılan sıkıntı, gerginlik ve benzeri problemleri ifade eden kavramlardan biridir. Kişinin çalıştığı iş yeri ve iş ile ilgili karşılaştığı problemlere dikkat çeken bir olgudur. Örgütsel stres, bireyin ifa ettiği işin nitelikleri, iş yerindeki çalışma koşulları, işçi-işveren sorunları, yönetsel problemler ve işteki sosyal hayatın çalışan üzerinde oluşturduğu gerginlik ve psikolojik baskı gibi durumları ifade eder.
Örgütsel Stresin Nedenleri
Örgütsel stresin ortaya çıkmasında çeşitli içsel ve dışsal faktörler rol oynar. Bu faktörler arasında şunlar sayılabilir:
- Çalışanın sevdiği ve ilgi duyduğu alanlardan istihdam edilmemesi,
- İstihdam edilirken yeteneklerinin işverenler tarafından göz ardı edilmesi,
- Çalışanın bu işi kabul etmekten başka fazla bir alternatifi olmaması,
- Yapılan iş karşılığında emeğin karşılığının tam olarak verilmemesi,
- İş yerinde çalışanın motive edilmesini sağlayacak materyal ve sosyal ortamların oluşturulmaması,
- Mesai arkadaşları arasında yaşanan haksız rekabet ve rol çatışmaları,
- Yöneticiler tarafından çalışanın kabiliyetlerinin sergilenmesine fırsat tanınmaması,
- Otoriter bir yönetim yapısının bulunması ve çalışanlara iş ile ilgili sıkıntılarını dile getirecek demokratik ortamların oluşturulmaması,
- İş yerinin ısınma, dinlenme, yemek gibi fiziksel ve maddi yetersizlikleri,
- Yapılacak işlerin çalışanlar arasında dengeli dağıtılmaması,
- Aşırı iş yükü,
- Yapılacak işlerin birim amirleri tarafından plan ve programa bağlanmaması,
- Çalışanlar arasında kuşak çatışmalarının yaşanması,
- Teknoloji ve dünya ekonomisindeki gelişmeleri yakından takip etmemek veya personelin bu gelişmelere göre yetiştirilmesini sağlayamamak,
- Mobbing (psikolojik taciz),
- Sosyal güvenceye sahip olmama ve işten çıkarılma korkusu.
Örgütsel Stresin Etkileri
Örgütsel stresin bireyler ve organizasyonlar üzerinde birçok olumsuz etkisi bulunmaktadır. Bu etkiler:
- Çalışanların iş performansında düşüş,
- İş tatminsizliği ve motivasyon kaybı,
- Fiziksel ve psikolojik sağlık problemleri,
- İş yerinde devamsızlık ve işten ayrılma oranlarının artması,
- Çalışanlar arasında iletişim problemleri ve iş birliği eksikliği,
- Organizasyonda verimlilik kaybı.
Örgütsel Stresin Yönetimi
Örgütsel stresi yönetmek için hem bireysel hem de örgütsel düzeyde çeşitli stratejiler uygulanabilir:
- Çalışanların yeteneklerine uygun işlerde istihdam edilmesi,
- İş yerinde açık ve etkili iletişim kanallarının oluşturulması,
- Motive edici ve destekleyici bir çalışma ortamının sağlanması,
- Yöneticilerin çalışanların sorunlarına duyarlı olması ve çözüm odaklı yaklaşması,
- Düzenli eğitim ve gelişim programlarının uygulanması,
- İş yükünün adil ve dengeli bir şekilde dağıtılması,
- Çalışanların stres yönetimi ve zaman yönetimi konularında eğitilmesi.
Özetle, örgütsel stresin etkili bir şekilde yönetilmesi, bireylerin ve organizasyonların sağlıklı ve verimli bir şekilde faaliyet göstermesine katkı sağlar. Bu nedenle, örgütsel stresi azaltmaya yönelik stratejilerin belirlenmesi ve uygulanması büyük önem taşır.
|
