Psikolojik Stres
Stres, insan hayatını olumsuz etkileyen yoğun bir duygusal durumdur. Kişinin stres altında olduğu anlar, genellikle gergin ve sıkıntılı geçer. Özellikle bu stres psikolojik nedenlere bağlıysa, kişi bu sıkıntıları daha yoğun bir şekilde yaşar. Psikolojik stres yaşayan bireylerin en büyük ortak özelliği sebepsiz yere kaygı yaşamaları ve olumsuz düşünmeleridir. Yaşam kaygısı, iş kaygısı, çocuk kaygısı, sorumluluk kaygısı gibi durumlar kişinin hayatını oldukça olumsuz etkiler. Psikolojik stres taşıyan kişiler, sorumluluk bilincinde olmadıkları için sürekli olarak sorumluluktan kaçmak isterler. Aşırı stres ve yaşanılan olaylarda başa çıkamama korkusu, hayatlarında uyumsuzluğa, düzensizliğe, unutkanlığa ve kararsızlıklara yol açar.
Psikolojik Stres Altında Olan Kişilerin Özellikleri Nelerdir?
- Psikolojik stres altında olan kişiler, sürekli olarak tırnaklarını yerler.
- Farkında olmadan ve durup dururken ayaklarını hareket ettirirler veya sallarlar.
- Kendilerini çevreleri tarafından sürekli değersiz ve önemsiz hissederler.
- Öz güven eksiklikleri vardır. Atılgan ve aktif olamazlar.
- Kolayca sinirlenirler. Öfke kontrolleri yoktur.
- Kendilerini ifade etmekte güçlük çekerler.
- Zihinlerini dinlendirmek oldukça güçtür. Gereksiz şeylere kafa yorarlar.
- Agresif tavır sergilerler ve kendilerini kontrol edemezler. Bu nedenle çevrenin sürekli dikkatini çekerler.
- Çok çabuk ruh hali değişikliği yaşayabilirler. Mutlu iken beş dakika sonra mutsuz olabilirler.
- Olaylara olumsuz bakmaya daha yatkındırlar.
- Kendileri hakkında bir karar verecekleri zaman kendilerini oldukça zayıf ve değersiz görürler.
- Aşırı kaygı taşıdıkları için sürekli hasta olacaklarını düşünürler.
- Girecekleri bir sınavı kaybetme endişesi içinde sınava hazırlanırlar.
- Gündemdeki olayları takip etmek yerine, geçmişe saplantılı bir şekilde yaşarlar.
- Hastalanma endişesi yaşamaları sık sık hasta olmalarına sebep olur. Enfeksiyonlara karşı bağışıklıkları zayıftır.
- Bir kişinin bile sorumluluğunu almaktan kaçarlar. Özellikle küçük yaştaki çocukların sorumluluğunu almaktan kaçarlar.
- Psikolojik stres altında olan kişilerin bağışıklıkları düşük olduğundan, oldukça fazla enerji tüketirler. Bu da psikolojik stres altında olan kişinin daha çok enerji tüketmesine ve oldukça yorgun ve halsiz olmasına neden olur.
Psikolojik Stresin Etkileri ve Başa Çıkma Yöntemleri
Psikolojik stresin etkileri bireyden bireye değişiklik gösterebilir, ancak genel olarak aşağıdaki durumlar gözlemlenebilir:
- Uyku bozuklukları ve uykusuzluk
- Baş ağrıları ve migren
- Kas gerginliği ve ağrıları
- Sindirim sorunları (mide ağrısı, ishal, kabızlık)
- Kalp çarpıntısı ve yüksek tansiyon
- Depresyon ve anksiyete
- Konsantrasyon bozuklukları ve unutkanlık
- Sosyal çekilme ve izolasyon
Psikolojik stresle başa çıkmak için çeşitli yöntemler bulunmaktadır:
- Meditasyon ve nefes egzersizleri: Zihni sakinleştirir ve stres seviyesini düşürür.
- Düzenli fiziksel aktivite: Vücudu rahatlatır ve endorfin salgılanmasını artırır, bu da stresi azaltır.
- Sağlıklı beslenme: Vücudun ihtiyacı olan besin maddelerini alması, stresle başa çıkmada yardımcı olur.
- Sosyal destek: Aile ve arkadaşlarla zaman geçirmek, duygusal destek sağlamak için önemlidir.
- Hobi edinmek: Sevilen aktivitelerle uğraşmak, zihni meşgul eder ve stresi azaltır.
- Profesyonel yardım almak: Psikolog veya terapist desteği almak, stres yönetimi konusunda yardımcı olabilir.
Psikolojik Stresin Uzun Vadeli Etkileri
Psikolojik stresin uzun vadeli etkileri, fiziksel ve zihinsel sağlık üzerinde ciddi sonuçlar doğurabilir. Uzun süreli stres, bağışıklık sistemini zayıflatarak hastalıklara karşı direnci azaltır. Ayrıca, kalp hastalıkları, diyabet ve hipertansiyon gibi kronik hastalıkların riskini artırabilir. Zihinsel sağlık açısından ise, uzun süreli stres depresyon, anksiyete ve diğer ruh sağlığı bozukluklarına yol açabilir.
Psikolojik stresin olumsuz etkilerinden korunmak için düzenli olarak stres yönetimi tekniklerini uygulamak ve gerektiğinde profesyonel destek almak büyük önem taşımaktadır.
|
